Als u zich, op een onbewaakt moment, afvraagt hoe we in godsnaam in deze Brexit-puinhoop verzeild zijn geraakt, raden we u de driedelige documentaire 'Inside Europe. Ten years of turmoil' aan. De eerste aflevering legt kristalhelder uit waarom David Cameron op het onzalige idee kwam om een referendum te organiseren.
De programmamakers – ze tekenden ook voor Inside Obama’s White House – zijn erin geslaagd de belangrijkste spelers voor de camera te krijgen en hen eerlijk te laten vertellen over hoe ...
De programmamakers – ze tekenden ook voor Inside Obama’s White House – zijn erin geslaagd de belangrijkste spelers voor de camera te krijgen en hen eerlijk te laten vertellen over hoe zij die periode beleefd hebben.
Zo nodigt Cameron op een bepaald moment Herman Van Rompuy uit voor een tête-à-tête in Downing Street. De Europees president voelt meteen nattigheid, zegt hij. Als de Britse premier je op de koffie vraagt, wil hij iets van je. Van Rompuy ziet zijn achterdocht snel bevestigd. De Britse premier wil dat Van Rompuy zijn invloed aanwendt om te voorkomen dat Jean-Claude Juncker bevestigd wordt als nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Van Rompuy werpt tegen dat het zo niet werkt in Europa, maar Cameron dringt aan. Tot Van Rompuy duidelijk ‘neen’ zegt. Meteen is het gesprek gedaan. Van Rompuy zal nooit nog een voet in Downing Street zetten.
De documentaire hangt aan elkaar van zulke bekentenissen. Ook Van Rompuys opvolger, Donald Tusk, is bijzonder openhartig over hoe hij Cameron het hele idee van dit ‘domme en gevaarlijke referendum’ uit het hoofd probeert te praten. Tusk heeft van bij het begin een hard hoofd in de goede afloop ervan. Maar hoe dichter het referendum nadert, hoe meer ook Cameron inziet dat het slecht kan aflopen. ‘Ik zag angst in zijn ogen’, zegt Tusk in zijn bekende steenkolenengels.
Volgens Tusk had Cameron verwacht dat hij bij de verkiezingen in 2015 geen absolute meerderheid zou halen en dat hij moest voortregeren met de eurofiele LibDems van Nick Clegg. Die moesten dan het referendum tegenhouden. Maar tot zijn grote verrassing won hij glansrijk, had hij de LibDems niet meer nodig en moest ook het referendum doorgaan. ‘Dat is de grote paradox. Hij werd het slachtoffer van zijn eigen overwinning.’
Of dát verhaal klopt, weten we niet, want één hoofdrolspeler wilde niet meewerken: David Cameron. Volgens de makers mocht hij niet van zijn uitgever. Zijn waarheid zal hij in zijn memoires vertellen. En die verschijnen pas in oktober.
Of het VK dan nog in de EU zit, weet op dit moment niemand. We durven zelfs te denken dat ook Theresa May het niet meer weet. Eén gevoel bleef na deze aflevering wel hangen: mochten de Britten toch nog van mening veranderen en bij Europa willen blijven, dan moeten we even nadenken of dat wel een goed idee is.
Inside Europe. Ten years of turmoil. Canvas, 21.20 uur.
0 件のコメント:
コメントを投稿