InterviewBoeken
Michaela Coel (33) droeg vorige week haar Emmy (voor ‘beste schrijver voor een gelimiteerde serie’) op aan ‘alle overlevenden van seksueel geweld’. Haar eigen tv-serie I May Destroy You ging al over overleven, haar boek nu ook.
Op 22 augustus 2018 vormde de stad Edinburgh in Schotland het epicentrum van een krachtige energiestoot – niet van de soort die je op het spoor komt met wetenschappelijke precisie-instrumenten, maar wel zo’n klap waarvan de rimpelingen nog weken en maanden erna gevoelige menselijke snaren beroeren.
Die avond sprak Michaela Coel, een opkomende Britse televisiester, op uitnodiging van het prestigieuze Edinburgh International Television Festival een paar duizenden collega’s in een aula – en vele duizenden kijkers online – toe over haar afkomst. Het was een wrang-komisch maar toch vooral schrijnend verhaal.
Coel zei dat ze als kind opgroeide in een van slechts vier zwarte gezinnen in een sociaal woonblok in Oost-Londen. Ze beschreef haar tijd in de toneelschool, waar een leerkracht tijdens een acteeroefening racistische opmerkingen maakte. Ze vertelde dat ze, toen ze al enig professioneel succes geoogst had, ooit een tas met geschenken kreeg met daarin tot haar verbazing “droogshampoo, zelfbruinende lotion en een font-de-teint waarvoor zelfs Kim Kardashian te donker was”. Ze vertelde ook het verhaal van die keer dat ze ’s avonds iets ging drinken en achteraf tot het besef kwam dat ze gedrogeerd en seksueel misbruikt was.
Ze sprak over veerkracht die ze kreeg door een heel leven “ladders te moeten beklimmen zonder stabiele grond eronder”, en ze omschreef zichzelf als een buitenbeentje, deels in de zin van iemand die “niet klimt met het oog op veiligheid of winstbejag, maar om verhalen te vertellen”.
Drie jaar later kijkt Coel, de beroemde maker en ster van de HBO-dramaserie I May Destroy You – terug op die redevoering als een deugddoende persoonlijke ontboezeming. “Je werkt continu samen met mensen, maar je weet nooit echt wie ze zijn, en zij weten niet wie jij bent”, zei ze een paar weken geleden tijdens een videogesprek. “Soms kan het best bevrijdend zijn om iedereen op de hoogte te brengen.”
De expliciete oproep in haar speech destijds tot grotere transparantie veroorzaakte de nodige deining in de entertainmentsector en leverde de fundamenten voor I May Destroy You. Haar toespraak komt nu in vertaling in boekvorm uit.
Uitgesproken
Voor Coel is het uitkomen van Misfits. Een persoonlijk manifest een mijlpaal in een carrière waarin ze altijd voor haar mening is uitgekomen. “Ik heb mensen altijd met die dingen lastiggevallen”, zegt ze lachend. “Ik weet ook niet waar ik het lef vandaan haal om zo te zijn. Maar altijd al, van het prille begin, was er het verhaal van Michaela die bleef aandringen en zei: ‘Hier klopt iets niet.’”
En nu nog blijft Coel halsstarrig oprecht over de keuzes die ze professioneel maakt, ook als het gaat om de beslissing om Misfits een ‘manifest’ te noemen, wat haar naar eigen zeggen werd opgedrongen door haar uitgever. “Ik zei: ‘Maar het is zo klein, het is niet echt een boek.’ En zij zeiden: ‘Een boek, dat zijn ingebonden papieren.’ Oké, mij best, maar kunnen we het geen essay noemen? ‘Mmm, nee.’”
Iets ontwijkender is ze als de vraag aan de orde komt waar op de planeet ze zich bevindt tijdens ons videogesprek. In Variety was te lezen dat Coel meespeelt in de Marvel-superheldensequel Black Panther: Wakanda Forever. “Ik zit in Amerika. Ik weet niet waarom ik hier ben. Ik heb het gevoel dat het niet de bedoeling is dat ik dat zeg.” (Een woordvoerder van Marvel was niet bereid tot commentaar.)
Acteur Paapa Essiedu, die ook een rol heeft in I May Destroy You en al lang bevriend is met Coel, zegt dat hij Coel sinds ze samen in Londen studeerden kent als een moedige, openhartige persoon. “Ze was altijd heel uitgesproken”, zegt Essiedu. “Ze was nooit onder de indruk van wat van haar verwacht werd, en ze was in staat tot onafhankelijk denken en spreken.”
Dat neemt niet weg, stelt Essiedu, “dat ze gewoon een normale persoon is”, die vuilbekt met vrienden “en heel grappig en vervelend kan zijn. In het alledaagse leven is ze niet constant aan het bedenken hoe ze de wereld kan verbeteren.”
In haar toespraak beschreef Coel de frustratie die ze voelde ten tijde van Chewing Gum, de comedyreeks waarmee ze doorbrak, en die te zien was op Netflix in Amerika. Ze vertelde dat ze in een drogisterij begon te grienen en een kousenbroek voor haar gezicht hield om haar tranen te verbergen, na een telefoontje waarin gesuggereerd werd dat ze coauteurs moest zoeken om haar te helpen met de reeks.
Ze had het er ook over dat ze een aanbieding om I May Destroy You met Netflix te maken afwees omdat de streamingdienst haar geen eigendomsrechten gunde.
Amy Gravitt, bij HBO verantwoordelijk voor de comedyprogrammatie, zegt dat ze aangedaan was door de toespraak van Coel toen ze er drie jaar geleden online naar keek. “Enorm veel van wat ze in die speech zei was herkenbaar voor me als vrouw in die sector”, zegt Gravitt, die Coel in 2017 leerde kennen, na het succes van Chewing Gum. “Toen ze sprak over haar verlangen om ook het standpunt van andere mensen op het scherm te zien, raakte me dat als programmator.”
Gravitt heeft er geen probleem mee om samen te werken met iemand met het hart op de tong. “Integendeel, ik wil alléén maar samenwerken met mensen die eerlijk voor hun mening uitkomen.”
Uiteindelijk maakte Coel I May Destroy You voor HBO en BBC. Als ik haar vraag of Netflix zich elke nacht in slaap huilt omdat het naast de reeks heeft gegrepen, antwoordt ze: “Wel, melatonine is heel effectief.”
Een persverantwoordelijke van Netflix zei in een communiqué: “Michaela is een ongelooflijk getalenteerde artieste. We vonden het fantastisch om met haar aan onder meer Black Mirror en Black Earth Rising te werken, en we hopen ook nog in de toekomst samen te werken.”
Coel zegt dat ze nooit twijfelde om het publiek daar in de aula over de seksuele aanranding te vertellen. “Ik heb dat nooit voor mezelf gehouden uit angst voor wat de mensen zouden denken”, zegt ze. “En omdat er nooit een incubatieperiode van schaamte en schuld is geweest waarin het zich in mij kon nestelen, is dat ook nooit gebeurd.”
Over de aanranding vertellen, was als “kijken naar een litteken”, zegt ze. “Ik kijk nu naar dat litteken, en denk, whoa, dat is dus gebeurd”, zegt Coel. “Maar ik leef nog terwijl ik ernaar kijk, wat dus betekent dat ik er voorbij ben.”
Op het moment dat ze haar speech gaf, was Coel thuis volop aan het schrijven aan wat I May Destroy You zou worden, waarin haar personage, een jonge schrijfster genaamd Arabella, een met drugs vermengd drankje krijgt aangeboden en verkracht wordt.
Huilen met vreemden
Coel zegt dat ze nog altijd mensen tegenkomt die fan van de reeks zijn maar niet beseffen dat ze is gebaseerd op ware feiten. Andere kijkers nemen via sociale media of persoonlijk contact met haar op om te vertellen over hun eigen trauma’s. “Ik heb op straat met vreemden staan huilen”, zegt ze.
I May Destroy You werd een hit in het coronatijdperk, en heeft zijn fans ook op andere manieren geïnspireerd. In februari greep de reeks naast Golden Globes-nominaties, tot grote verontwaardiging van de kijkers. Deborah Copaken, een Amerikaanse auteur die meeschreef aan het eerste seizoen van de Netflix-reeks Emily in Paris, opperde in The Guardian dat dat affront “niet alleen fout is, maar staat voor zowat alles wat fout is”.
In een interview loofde Copaken Coel omdat ze “mensen opvoert die je nooit eerder op tv hebt gezien, tenzij als figuranten of zoiets”, in een reeks die thema’s aanroert zoals seksuele toestemming en de opvang van immigranten. “Ze voert mensen die niet wit en niet westers zijn niet op als toonbeelden van deugdzaamheid”, zegt Copaken, “maar als interessante mensen met een rommelig leven. Op elk moment daagt ze de vooronderstellingen van kijkers uit.”
Coel zegt dat ze te gecharmeerd was van de ruimere reactie op haar reeks om bezig te zijn met de controverse over de Golden Globes. “Ik zat op een roze wolk van dankbaarheid”, zegt ze. “Ik hoorde dat er iets aan de gang was, maar dacht: ‘Hey jongens, ik weet ook niet hoe ik van mijn wolk moet neerdalen om hier iets mee te doen.’”
Vorige maand werd I May Destroy You genomineerd voor negen Emmy Awards. Uiteindelijk kwam er één prijs van, voor Coel, die van ‘beste schrijver voor een gelimiteerde serie’.
Coel staat nu voor de fijne uitdaging om een opvolger voor I May Destroy You te bedenken, al stelt ze nadrukkelijk dat het geen verlengstuk wordt. “Voor mij is het duidelijk afgelopen. Wat zou er in dat tweede seizoen moeten zitten? Het verhaal is verteld. Tenzij er iemand met een geniaal idee komt.”
Ze zegt dat ze geen externe druk voelt om met een volgend project op de proppen te komen. “HBO en BBC zijn heel lief”, zegt ze. “Ze zeiden: ‘Hey Michaela, je hebt iets heel moois voor ons gedaan. Neem maar even rust, zo lang als je wilt.’ Maar ik ben zo niet.”
Ze draait haar camera naar een bord waarop ze de aanzet van een nieuw verhaal aan het schetsen is, maar zwenkt de camera even snel terug zodat we geen woorden kunnen lezen. Verder wil ze niets kwijt over de nieuwe reeks, behalve dan dat de BBC zich geëngageerd heeft om ze te maken.
Essiedu zegt dat Coel niet veranderd is door de roem, en een kunstenaar blijft die meer gemotiveerd is door haar werk dan door de bekendheid die ze ermee verwerft. “Ze verdient de lof en de accolades”, zegt hij. “Ze schrikt daar niet voor terug, wat wij Britten weleens doen. In dat opzicht is ze misschien wat Amerikaans.”
Nu ze twee keer de voldoening heeft gevoeld van kijkers die mee zijn met wat ze wil vertellen – met haar toespraak en met I May Destroy You – heeft Coel de indruk dat ze niet meer kan vragen. “Ik doe mijn uiterste best als schrijver”, zegt ze. “Ik put me uit om het stukje bij beetje juist te krijgen, en het publiek apprecieert dat en luistert naar me.”
En met een mengeling van opluchting en verrukking roept ze uit: “Kijk eens hoe de mensen naar me luisteren! Meer kun je je toch niet wensen?”
© The New York Times
Michaela Coel, Misfits. Een persoonlijk manifest, Singel Uitgevers, 17,50 euro. Vertaling Nisrine Mbarki.
0 件のコメント:
コメントを投稿