AchtergrondCultuur
Komt er geen nieuw museum voor hedendaagse kunst in Antwerpen, maar wel een fusie tussen het museum voor schone kunsten (KMSKA) en dat voor hedendaagse kunst (M HKA)? De verenigde Antwerpse kunstenaars en galeries vrezen het ergste, en staan naar eigen zeggen ‘perplex’. ‘Dit is toch ondenkbaar?’
Het ballonnetje werd begin deze zomer al eens opgelaten: Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), tevens minister van Cultuur, zou erover denken de Antwerpse musea van schone kunsten (KMSKA) en hedendaagse kunst (M HKA) gedwongen te laten samenwerken of zelfs te laten samensmelten. Ook het Oostendse Mu.zee, dat andere museum van de Vlaamse gemeenschap, zou in die plannen worden betrokken.
Met het warme weer lijkt het idee niet te zijn verdampt, maar verder gerijpt. Er wordt zelfs gevreesd dat de Vlaamse regering de plannen voor een nieuwbouw van het M HKA, nochtans voorzien in het regeerakkoord, zal aborteren. Dat nieuwe museum voor actuele kunst zou moeten verrijzen aan de Waalse Kaai in Antwerpen-Zuid, op de plek waar eens het hof van beroep zetelde. De eerste architectuurwedstrijd liep echter af met een sisser.
Eind vorig jaar werd een ‘doorstart’ van het bouwdossier aangekondigd. Wordt de doorstart een eindstation? De Antwerpse hedendaagse kunstenaars, kunstencentra en galeries zijn in elk geval dermate ongerust dat ze tegen de fusieplannen een petitie organiseerden, waarmee ze naar buiten komen. Alle grote namen hebben getekend: van Zeno X en Tim Van Laere tot Luc Tuymans en Rinus Van de Velde. De kunstwereld staat naar eigen zeggen ‘perplex’.
“De nieuwe denkpiste van de Vlaamse Gemeenschap verontrust de sector beeldende kunst”, staat er. “Ze duidt op een sluipende bureaucratisering en niet op een dynamisch beleid waarin de beide instellingen (KMSKA en M HKA) hun eigen weg kunnen gaan.”
En ook: “Galeries weten uit ervaring dat het krampachtig samenvoegen van instellingen een eindresultaat geeft dat vis noch vlees is, waardoor de doelgroepen waarvoor deze associaties zijn opgezet zich niet meer aangesproken voelen.”
“Dit is toch ondenkbaar!”, zegt Adriaan Raemdonck, de bezieler van galerie De Zwarte Panter en voorzitter van de BUP, de beroepsvereniging van de Belgische galeristen. “Juist op een moment dat het verschrikkelijk goed gaat met de kunsten in Antwerpen. Het KMSKA heropent eindelijk, er komen alleen maar galeries en kunstenaars bij, en heerst een vitaliteit en een kruisbestuiving zonder weerga, ook met andere takken van de cultuur. Onze rijkdom is onze verscheidenheid, onze diversiteit. En uitgerekend nu zou men oude, moderne en actuele kunst onder één orgaan willen brengen, van waaruit dan alles wordt bepaald. In de Vlaamse regering praat men graag over identiteit. Wel, dit gaat daarover. De kunstwereld in Antwerpen, dat is een optelsom van identiteiten, altijd geweest, en vandaag meer dan ooit.”
“Ik wil het voor één keer louter praktisch bekijken”, zegt Luc Tuymans vanuit Mallorca, waar deze week een expo van zijn vrouw Carla Arocha opengaat. “Als er twee of drie musea gerund moeten worden vanuit één instelling, dan zal die instelling hopeloos overbelast worden. Terwijl de meeste musea nu al sterk onderbemand zijn. En waar gaan we dan met de gigantische collectie van het M HKA, meer dan 14.000 werken, blijven? En wát gaan we ermee doen? Eén of twee hedendaagse tentoonstellingen per jaar organiseren, in een paar zalen van het KMSKA? Met dat fusie-idee kun je alleen maar worstcasescenario’s maken.”
Bart De Baere, directeur van het M HKA, ziet veeleer een positief verhaal: er wordt nagedacht over waar het naartoe moet met de Vlaamse musea. Maar een fusie lijkt ook hem geen goed idee. “In de strategische nota van de Vlaamse regering over het culturele erfgoed wordt hierover anders gesproken, daar staat dat KMSKA en M HKA zeker deel uitmaken van de groep van cultureel-erfgoedinstellingen. Goed, politici mogen van gedacht veranderen. Uiteraard moeten we samenwerken, elkaar proberen te bevruchten en versterken. Maar daar heb je toch geen fusie voor nodig? Als de opera een geslaagde opvoering heeft gehouden in het Sportpaleis, zeg je nadien toch ook niet: die twee kunnen perfect samensmelten?”
“Dat is hetzelfde als mij verplichten samen te werken met een antiquair”, zegt galeriehouder Sofie Van de Velde. “Ik heb dat in het verleden al gedaan: heel prettig, maar het leidde nergens toe, voor geen van beiden. Oude kunst en hedendaagse kunst: dat zijn andere werelden, andere publieken, andere werkingen, andere alles.”
Olivier Van Raemdonck, de woordvoerder van minister-president Jambon, geeft toe dat de denkoefening bezig is. “Wij stellen vast dat de drie musea waarvoor Vlaanderen bevoegd is, KMSKA, M HKA en Mu.zee, uitstekend werk leveren, maar ook alle drie kampen met budgettaire krapte. Zoals iedereen met ambitie vragen ze weleens meer middelen om die ambities waar te maken. Dus ja, op het kabinet van Cultuur stellen wij ons de vraag: zouden we efficiëntiewinsten kunnen boeken, voor iedereen, door die instellingen te laten samenwerken? Op voorwaarde dat hun artistieke eigenheid en identiteit daarbij niet in het gedrang komen.”
Een consultancybedrijf heeft een diepgaande analyse gemaakt en een aantal mogelijke scenario’s op tafel gelegd: van losse vormen van samenwerking tot fusie. “Maar er is nog niks beslist”, beklemtoont Van Raemdonck. “In het najaar gaan we daarover gesprekken voeren met de betrokken directies.” Het gerucht dat Jambon in zijn septemberverklaring zou aankondigen dat er geen nieuwbouw komt voor het M HKA, wordt afgedaan als loos.
0 件のコメント:
コメントを投稿