Kanker heeft altijd een grote impact, maar als het je als jongvolwassene overkomt, heeft het ook grote gevolgen voor keuzes die je in die fase van je leven maakt. Dat zegt Eveline, die de diagnose borstkanker kreeg toen ze 28 was. Naar aanleiding van de kankermaand voor jongvolwassenen maakte ze samen met haar partner en drie bevriende documentairemakers een documentaire, en doet ze haar verhaal aan VRT NWS.
In ons land krijgen jaarlijks zo'n 1.700 jongvolwassenen tussen de 16 en 35 jaar te horen dat ze kanker hebben. In januari 2023 was Eveline (toen 28 jaar) een van die 1.700. Samen met haar partner besloot ze haar ervaring vast te leggen in een documentaire. Want de ziekte gaat zo veel verder dan enkel ziek zijn.
"We merkten bij onszelf en bij onze omgeving dat er wel vaak over kanker werd gepraat, maar dat niemand eigenlijk wist hoe ver dat gaat, en hoe ver kanker je leven binnendringt", vertelt Eveline. "Het zet heel je leven op zijn kop. En we merkten dat we eigenlijk geen idee hadden dat dat zo ingrijpend ging zijn. Dat die kanker ons nog jaren gaat blijven achtervolgen, dat had ik niet door."
Een van de eerste dingen waarmee Eveline geconfronteerd werd, waren de mogelijke vruchtbaarheidsproblemen die bij haar behandeling kwamen kijken. "Ik ben beginnen wenen toen de dokter het over mijn kinderwens had. Wij dachten op dat moment nog niet per se aan kinderen, maar dat was wel even een slag in je gezicht. 'Ook dat nog', denk je dan."
Met de documentaire hopen Eveline en haar vriend Saan ook meer aandacht te vestigen op de impact die kanker heeft op de levens van jongvolwassenen. "Kanker komt nooit gelegen, er is nooit een ideaal moment om ziek te zijn. Maar als jongvolwassene zijn er wel dingen die heel veel stress geven naar later toe. Als dat later er ooit mag zijn", getuigt Eveline.
"Ik kan bijvoorbeeld progressief werken, wat wil zeggen dat ik een aantal dagen werk en voor de rest nog word ondersteund door de ziekteverzekering. Maar voor studenten bestaat er niet zoiets als progressief studeren. Dan is er nog die vruchtbaarheid en je kinderwens, of het gat in je cv omdat je je carrière nog aan het uitbouwen bent. Of denk aan een huis kopen. Dat is sowieso vandaag de dag al heel moeilijk, maar als je de diagnose kanker hebt, dan zien de banken jou al helemaal niet meer graag komen."
Kanker bij jongvolwassenen
In april is het wereldwijd de AYA-kankermaand. AYA staat voor 'adolescents en young adults', oftewel adolescenten en jongvolwassenen tussen de 15 en 35 jaar, die te maken krijgen met kanker. Ook in ons land heeft de Stichting tegen Kanker deze maand extra aandacht voor die specifieke groep kankerpatiënten.
Jongvolwassenen worden volgens de Stichting tegen Kanker vaak vergeten, maar hebben wel specifieke noden die verschillen van die van kinderen of oudere volwassenen. "Juist omdat je op dit moment van je leven een belangrijk deel van je identiteit creëert. Je maakt ook belangrijke levenskeuzes, gaande van studeren tot een gezin starten. En het is daar dat die psychosociale ondersteuning echt wel belangrijk is", zegt Brecht Guns van de Stichting tegen Kanker.
Sinds begin dit jaar kunnen jongvolwassenen met kanker in ons land terecht in zes referentiecentra. Die centra geven medische en psychosociale ondersteuning op maat van jongvolwassenen, en delen hun expertise ook met de andere ziekenhuizen.
Sinds juli 2023 werd bij Eveline geen kanker meer vastgesteld, maar dat betekent allesbehalve het einde van haar ziekte. De komende 8 jaar zal ze nog een hormoontherapie moeten volgen om de kans op herval te minimaliseren. "Toen ik mijn eerste ziektebriefje van de dokter kreeg, zei ik dat ik een maand na de chemo wel weer zou werken. Maar dat was totaal nog geen eindpunt."
Het leven gaat gewoon door. En ik probeer mee te hinken, maar dat doet soms pijn en is lastig
"Chemotherapie is iets wat de mensen kennen. Dat is ook heel zichtbaar, dus ik kreeg van mijn omgeving veel begrip, aandacht en steun. Maar nadien zijn er de therapieën die langer duren en die minder zichtbaar zijn. Dan denken mensen dat het over is, of dan denken je collega's dat je weer komt werken. Maar dat is niet zo, want je bent helemaal nog niet genezen. Dat is niet alleen frustrerend, maar ook heel moeilijk om uit te leggen."
"Bij operaties, chemotherapie en bestralingen ben je ziek en ligt alles stil. Maar nu gaat het leven gewoon door. En ik probeer mee te hinken, maar dat doet soms pijn en is lastig."
Hulp in alle vormen
"Wat we ook in de documentaire wilden tonen, is op hoe heel verschillende manieren we gesteund zijn door onze vrienden, familie en omgeving", vertelt Eveline. "We merkten echt dat de mensen uit onze omgeving er voor ons wilden zijn, maar dat het soms heel moeilijk was om steun te bieden. Vrienden zeiden ons dat ze iets wilden doen, maar dat ze niet wisten wat of hoe ze iets voor ons konden betekenen."
"Er zijn vrienden die hebben geholpen in het huis, collega's die eten hebben gebracht, vrienden die me gezelschap hielden en bij mij in de zetel kwamen zitten. Die verscheidenheid aan steun wilden we ook in beeld brengen, om te tonen wat er allemaal gedaan kan worden."
Andere kijk op de toekomst
"De grootste impact voor mij is het besef dat het leven eindig kan zijn", besluit Eveline. "Die bezorgdheid zal er vanaf nu altijd een beetje zijn. Ik kijk ook anders naar toekomst, omdat ik wel een beetje schrik heb gekregen. Dat onbezorgde is weg."
"Je hoort soms bij vrienden: 'over 10 jaar willen we dat doen', of 'we willen kinderen en nog bepaalde reizen maken'. Maar daar krijg ik toch altijd een angstkramp van, want wie weet... Het lijkt me ook zo pijnlijk om plannen te maken als je die misschien dan toch niet meer zou kunnen verwezenlijken. Dus ik denk dat ik veel meer in het nu probeer te leven."
0 件のコメント:
コメントを投稿