Hoe kan een Brusselse galerie voor miljoenen euro’s aan kunst verkopen en daar geen belastingen op betalen? Via een postbusconstructie in Hongkong, waarvan de galerie zelf aangeeft dat ze alleen op papier bestaat.
Bij Sotheby’s in Londen gaat op 5 februari 2016 de hamer van de veilingmeester neer voor een werk van Pablo Picasso. De papiertekening ‘Nu couché endormi’ verhuist voor de prijs van 197.000 Britse pond (230.000 euro) uit de private collectie van kleindochter Marina Picasso. De koper is de Brusselse Vedovi Gallery. Enkele dagen voordien kocht de Brusselse galerie voor ruim 2 miljoen dollar een gezamenlijk werk van Andy Warhol en Jean-Michel Basquiat bij het veilinghuis Christie’s, via een private verkoop. De Brusselse galerie heeft het werk al meteen doorverkocht aan een klant die het miljoenbedrag overschrijft vanuit de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo.
Pandora Papers
In de Pandora Papers zijn documenten gelekt van 14 kantoren die constructies in belastingparadijzen opzetten. Ze openen een doos van Pandora, met meer dan 11,9 miljoen bestanden over postbusvennootschappen in beruchte belastingparadijzen. Het gaat om 2,94 terabyte aan vertrouwelijke gegevens. De Panama Papers, waarbij de onthullingen beperkt bleven tot één advocatenkantoor in Panama, leidden vijf jaar geleden tot een stortvloed aan financiële schandalen over de hele wereld.
Samen met het consortium van onderzoeksjournalisten ICIJ en ruim 600 journalisten van 150 media over de hele wereld onderzocht De Tijd maandenlang de documenten van de Pandora Papers. Het is de grootste samenwerking in de journalistieke geschiedenis. Met de hulp van Knack en Le Soir doorploegden we meer dan 33.700 bestanden die naar België verwezen. We kwamen 1.217 Belgen of inwoners van ons land op het spoor, die in totaal 1.215 postbusvennootschappen en trusts lieten oprichten in belastingparadijzen.
Lees alle artikels op www.tijd.be/pandora
De Vedovi Gallery is een internationale speler in de kunstwereld. Ze heeft al ruim 25 jaar haar enige vestiging aan de Brusselse Waterloolaan, omringd door de luxeboetieks van Louis Vuitton, Gucci, Bulgari, Delvaux, Cartier en Armani. De galerie is actief op de ‘secundaire kunstmarkt’, gespecialiseerd in het kopen en doorverkopen van prijzige werken van moderne, naoorlogse en hedendaagse Europese en Amerikaanse kunstenaars. Dat gaat van Ed Ruscha, Lucio Fontana, Rudolf Stingel, Cy Twombly, Gerhard Richter, Marcel Broodthaers, Max Ernst, Maurizio Cattelan, Tom Wesselmann, Mark Grotjahn, Roy Lichtenstein tot Warhol, Basquiat, Magritte en Picasso.
In 2009 won Vedovi voor een van zijn klanten een biedstrijd bij Christie’s voor het schilderij ‘Mousquetaire à la Pipe’ van Picasso. Prijskaartje: 14,6 miljoen dollar. De galerie is ook te vinden op prestigieuze kunstbeurzen. Vorige maand had Vedovi nog een stand op Art Basel, waar het uitpakte met een reeks werken van de Belgische surrealist René Magritte. De prijzen liepen op tot 3 miljoen dollar.
Maar wie de recentste jaarrekening van de Brusselse galerie natrekt, vindt daar geen miljoenenbedragen terug. Voor 2020 is er nog een negatieve brutomarge van 172.000 euro en 252.000 euro verlies. Ook het jaar voordien, voor corona, was er maar een brutomarge van 129.000 euro en amper 44.000 euro winst. De voorbije jaren betaalde de galerie hier amper belastingen.
Hoewel in alle persartikels en op de website van de galerie verwezen wordt naar Vedovi als een Brusselse galerie, duikt ze in de Pandora Papers op met een postbusvennootschap in Hongkong. Die draagt de naam Global Art Portfolio Limited. Liefst 320 e-mails, boekhoudingspapieren, inventarissen van kunstwerken, verkooptabellen, formulieren en andere bestanden lekten uit bij Asiaciti Trust, een kantoor in Singapore dat postbusvennootschappen en trusts opzet voor klanten over de hele wereld.
Global Art Portfolio Limited heeft geen eigen kantoor of personeel in Hongkong. De vennootschap, opgericht in november 2013, bestaat alleen op papier en kreeg gewoon het Hongkongse postbusadres van Asiaciti, waar nog een batterij andere postbusconstructies gevestigd zijn die Asiaciti beheert.
Enkel op papier
Dat de Vedovi Gallery in Hongkong geen werkelijke activiteiten heeft, staat herhaaldelijk zwart op wit beschreven in de gelekte documenten: ‘Het bedrijf heeft geen vestigingen in Hongkong. De enige vestiging van het bedrijf is een kantoor in België. Dat kantoor wordt eigenhandig gerund door de Heer Vedovi, een welbekende kunsthandelaar.’
In België wordt de galerie gerund door Willem Vedovi, die hier woont en zich na een passage bij Sotheby’s opwerkte in de galeriewereld. Maar de Vedovi naar wie in de Hongkongse documenten vooral verwezen wordt, is zijn broer Paolo Giacomo, die de galerie met Willem oprichtte in 1995 na een carrière in de bank- en vastgoedwereld. Paolo, die via zijn broer de liefde voor de kunst ontdekte, is ook de uiteindelijke begunstigde van de postbusconstructie. Officieel woont hij in Monaco, al verwees het Franse dagblad Les Échos in 2018 ook naar een pied-à-terre in Brussel.
Waarvoor hebben de Vedovi’s zo’n postbusconstructie in Hongkong opgezet? Ook dat vinden we terug in de gelekte documenten. Op papier worden alle investeringen in de kunstwerken toegedicht aan het Hongkongse Global Art Portfolio Limited. De Brusselse galerie laat haar miljoenendeals op papier dus niet via Brussel, maar via in Hongkong passeren. Op de miljoenendeals wordt daar nul procent belasting betaald.
Om geen belastingen te moeten betalen, heeft Vedovi in brieven aan de Hongkongse autoriteiten zelf geschreven dat de galerie in Hongkong niets wezenlijks uitspookt. Er staat zelfs te lezen dat de kunsthandelaar al jaren geen voet aan de grond heeft gezet in Hongkong. ‘Hoewel de vennootschap in Hongkong is opgericht, heeft ze geen enkele zakenactiviteit in Hongkong. Het management is uitbesteed aan een onafhankelijke dienstverlener. Alle zakenactiviteiten van het bedrijf, inclusief de aankopen, het onderhoud en de verkoop van de kunstwerken, worden uitgevoerd in Europa. Bijgevolg zijn de inkomsten van de vennootschap niet belastbaar in Hongkong’, luidt het in een ondertekend document van 2017.
Belastingvrijstelling
Dat heeft te maken met het ‘territoriaal belastingregime’ in Hongkong. Alleen de winsten die je maakt in Hongkong zijn daar belastbaar, tegen tarieven van 8,25 tot 16,5 procent. Voor winsten die je in het buitenland maakt, kan je de Hongkongse autoriteiten een volledige belastingvrijstelling vragen. Dat zijn de ‘offshore-inkomsten’. Of de galerie dan in België wel of niet belastingen betaalt op de miljoenendeals maakt niet uit om van de belastingvrijstelling te genieten, argumenteert de galerie tegenover de Hongkongse fiscus.
Alle zakenactiviteiten worden uitgevoerd in Europa. Bijgevolg zijn de inkomsten van de vennootschap niet belastbaar in Hongkong.
Bij de Belgische vennootschap zijn de voorbije jaren in elk geval bijna geen belastingen betaald, blijkt uit de jaarrekeningen. In Monaco kan je de dividenden belastingvrij opstrijken. Ook België heeft sinds 2003 een interessant dubbelbelastingverdrag met Hongkong, om ook hier dividenden belastingvrij te houden.
In de Pandora Papers beschrijven lange Excel-tabellen haarfijn hoe de miljoenendeals met de topkunstwerken verlopen. De betalingen belanden niet op een rekening in Hongkong, maar stromen via bankrekeningen in Bazel of Singapore. De galerie koopt voor miljoenen euro’s aan zowel bij gerenommeerde veilinghuizen, zoals Sotheby’s, Christie’s, Phillips of Artcurial, als bij andere galeries of verzamelaars over de hele wereld.
Vaak deelt de galerie de kostprijs - en dus ook de latere winst - met andere galeries of andere investeerders. Dan bezitten Vedovi en bijvoorbeeld een galerie in New York elk de helft van een Warhol. Soms heeft de galerie maar een kwartje van een Picasso en zijn er drie andere investeerders. Zo was er in 2015 een transactie met de dochter van een Italiaanse miljardair voor de helft van René Magrittes ‘Le Prince des Objets’ uit 1927.
We vinden ook transacties terug met nog andere structuren in belastingparadijzen. Onder andere voor het ruim 2 meter hoge werk ‘GE’, dat Basquiat schilderde samen met Warhol. Voor ‘Saskatoon II’ van de hand van Frank Stella, bijna 5 meter breed, duiken in 2015 en 2016 tegenpartijen op die zich op de Kaaimaneilanden of in Panama lijken te bevinden.
Ook de rechtstreekse verkopen aan individuele klanten verliepen op papier via Hongkong. Bijvoorbeeld met de ex-vrouw van een miljardair die werken van Rudolf Stingel en Robert Ryman kocht, met een Latijns-Amerikaans model dat ook schatrijk getrouwd was en werken van Ed Ruscha en George Condo kocht, of met een vastgoedinvesteerder uit New York die Magrittes ‘La Gorgone’ uit 1943 kocht. Ook betalingen aan transporteurs in de VS of Europa gebeuren via de Hongkongse structuur. Zelfs een transactie met een andere Brusselse galerie passeerde via Hongkong.
Een balans van maart 2017 geeft aan dat via Hongkong ruim 9 miljoen dollar aan winst was opgestapeld. In de belastingpapieren voor het boekjaar 2016/2017 staat ‘0’ bij ‘verschuldigde belastingen’. In het vakje ‘offshorewinsten’ voor dat jaar, staat een bedrag van 14,6 miljoen Hongkongse dollar, of zo’n 1,6 miljoen euro.
Nooit via Hongkong
Wordt hier terecht of onterecht gebruikgemaakt van de Hongkongse belastingvrijstelling? Gaat het om een artificiële constructie of is die perfect legaal? Volgens fiscale experts moet een rechter daarover oordelen. De Belgische fiscus kan vragen stellen aan de Hongkongse fiscus om uit te maken of daar iets substantieels gebeurt of niet. De vraag is volgens fiscale experts ook waar de kunst in werkelijkheid wordt verkocht en gestockeerd. Gebeurt dat in België? Of via kluizen of opslagplaatsen in bijvoorbeeld Zwitserland? Het zijn allemaal elementen die bepalen hoe wettelijk de constructie is.
In de Pandora Papers vinden we enkele antwoorden. ‘De kunstwerken van het bedrijf zijn opgeslagen in een galerie in België. De klanten, die komen uit Europa en de VS, regelen zelf het ophalen en transporteren van de werken. Dus ook het transport passeert nooit via Hongkong’, schrijft Global Art Portfolio in 2018 aan de Hongkongse autoriteiten. Uit een inventaris van januari 2018 blijkt dat de galerie meer dan 15 miljoen dollar aan kunstwerken bijhoudt. Geen enkel canvas bevindt zich in Hongkong.
Hoewel we daar herhaaldelijk op aandrongen, al sinds 20 september, antwoordde Gallery Vedovi nooit op onze vragen. Vrijdag belden we nog een laatste keer naar de galerie in Brussel. Niemand kon ons te woord staan.
Familie achter Villa Empain in Pandora Papers
Villa Empain, de bekende Brusselse villa uit 1931 gebouwd voor industrieel baron Louis-Jean Empain, is eigendom van de Boghossian Stichting. De in geslepen graniet opgetrokken art-decotempel, een beschermd monument, kwam in 2007 in handen van een stichting die in 1992 is opgericht door Robert Boghossian en zijn twee zonen Jean en Albert, juweliers van Armeense afkomst. Ook van de Boghossians vonden we een constructie op de Britse Maagdeneilanden terug in de Pandora Papers.
De postbusvennootschap, Seagate Overseas Limited, heeft als begunstigde een nazaat, de 43-jarige Robert Boghossian. Hij heeft de Belgische nationaliteit, maar woont in Zwitserland, volgens de papieren die zijn uitgelekt bij het kantoor dat de constructie beheert, Alcogal.
De postbusconstructie zou worden gebruikt voor zowel ‘passieve investeringen als actieve zakenactiviteiten’ en lijkt ook te leiden naar een Zwitserse rekening. Bij de familie Boghossian wilde niemand ons te woord staan.
0 件のコメント:
コメントを投稿