AchtergrondRollenpatronen
Wie op sociale media over een zoveelste tradwife of stay-at-home girlfriend struikelt, zou haast geneigd zijn om Tom Coninx gelijk te geven. Is de man die luiers ververst en strijkt een voorbijgestreefde hype?
Wie de wereld in 2024 wat meer Tom Coninx had toegewenst – wie niet? – beleeft een opperbeste week. Coninx is namelijk trending, met dank aan een interview in Dag Allemaal over zijn leven in de luwte in Italië met vrouw en 1-jarige kind. In de laars prijst hij zich gelukkig omdat “een man hier nog steeds een man mag zijn” en de Italianen de ‘hype’ van de nieuwe man, die luiers verschoont of strijkt, niet kennen. “Een moeder kan die taken nu eenmaal natuurlijker”, vindt Coninx.
Voldoende om zich een horde bekende vrouwen op de nek te halen op sociale media. An Lemmens, Astrid Stockman of Zuhal Demir knipperden zichtbaar met de ogen, zich afvragend of ze in een vorige eeuw – of in het geval van Stockman: de prehistorie – waren ontwaakt. Elisabeth Lucie Baeten haalde ‘Showbizz PR met Julie’ boven om Coninx op het matje te roepen op Instagram: “Je hebt in één klap zowel alle vrouwen boos gemaakt als alle goede mannen belachelijk gemaakt.”
Vanop sommige banken zullen de ideeën van Coninx nochtans applaus oogsten. Wie op platformen zoals Instagram of TikTok rondsnuffelt, kan er de voorbije jaren niet rond: traditionele denkbeelden over de rol van vrouw en man zijn er een wingewest. Tradwives, zoals Estee Williams (142.000 volgers op TikTok), presenteren het leven aan de haard als essentie van het vrouw-zijn. Een uitloper zijn de stay-at-home girlfriends, die het werkleven de rug toekeerden en nu hun vriend, de kostwinner, én zichzelf de hele dag in de watten leggen.
Het hoeft niet te verbazen dat de populairste accounts hun oorsprong in de VS vinden, zegt Bieke Purnelle van kenniscentrum RoSa. Maar ook in Vlaanderen mag het idee dat jongeren inherent progressief denken over genderrollen gerust op de schop. “Als wij in scholen gaan spreken, merken we net dat er bij heel wat jongens en meisjes redelijk onthutsende, conservatieve rollenpatronen leven.”
Ea Utoft (Radboud Universiteit), die onderzoek doet naar het topic, stelde eerder al in De Volkskrant dat de tradwifebeweging “deel uitmaakt van een mondiale opleving van uiterst rechtse politiek”. Ook bij Vlaams Belang vind je die sterke focus op het traditionele gezin als hoeksteen van de samenleving terug.
Online leidt die binaire opvatting tot silo’s, of wat de mom-o-sphere en de man-o-sphere worden genoemd. In die eerste online gemeenschap vieren vrouwen erg expliciet de keuze om niet of weinig te werken. In de tweede vieren mannen hun sixpack of financieel succes, en delen er lijstjes met de criteria voor wife material.
De strijk
Verkijken we ons niet een beetje op die online tendensen? De Gender Equality Index monitort al tien jaar de kloof tussen man en vrouw, zowel op vlak van werk als op vlak van huishoudelijke en zorgtaken, in Europese landen. Bijna overal werd die kloof stelselmatig kleiner.
België zit bij de betere leerlingen, maar ook in het Italië van Coninx – eerder een slechte middenmoter – gaat het de goede kant op. Een decennium deed slechts één op de tien Italiaanse mannen op dagelijkse basis huishoudelijke taken, vandaag is dat één op de drie.
Ook uit een recente bevraging bij kersverse vaders, in opdracht van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, komt niet meteen een apathie voor huishoudelijke taken of zorg naar voren. Om het even over luiers te hebben: twee derde van de vaders doet de verschoningstaak regelmatig tijdens de eerste maanden. Zelfs de achilleshiel van mannen – slechts 20 procent doet weleens de strijk – vertoont beterschap in vergelijking met eerdere onderzoeken naar tijdsbesteding.
Dat een vocale groep zich afzet van feministische vooruitgang, is op zich niks nieuws. “Maar door sociale media slagen figuren als Andrew Tate er wel veel beter in om die traditionele ideeën te verspreiden bij een jong publiek”, zegt Purnelle. “Wie hoopt dat dit een marginaal fenomeen is, moet ik toch ontgoochelen.”
Huismoeders
Wat in die zin opvalt in veel tradwifevideo’s is de tegenstelling die wordt opgeworpen: tussen het huidige ‘doorgeslagen’ feminisme en de erkenning van het huismoederschap als vrije keuze. “Alleen is die tegenstelling vals”, zegt Purnelle. “Er is zeker een golf van feminisme geweest die te veel focuste op het glazen plafond, maar de erkenning van onbetaalde of slechtbetaalde zorg staat vandaag net heel sterk op de feministische agenda.”
Het valt niet te ontkennen dat het schoentje daar soms wringt. “Het lastigste is dat de meeste mensen niet inzien hoeveel werk ik verzet”, stelde Inca Garnica, vrouw van rapper Brihang, onlangs nog in een interview.
In de kern, zo stelt Julie Van Garsse van vrouwenbeweging ZIJkant, gaat het vooral om keuzevrijheid voor álle genders. “Een rol mag vooral geen opgelegde norm worden.” De persoonlijke keuze van Garnica – “mijn kinderen opvoeden is nu mijn grootste ambitie” – staat met andere woorden meer gendergelijkheid niet in de weg. Dat geldt evengoed voor het traditionele manschap van Coninx.
Een obstakel wordt het pas als je stelt dat zorgtaken nu eenmaal natuurlijker zijn voor de vrouw. “Die traditionele hokjes bieden wellicht duidelijkheid en stabiliteit aan mensen, op een moment dat er heel weinig zekerheden overeind blijven”, zegt Van Garsse, verwijzend naar een angstiger wereldbeeld. “Toch geloof ik dat dit eerder een stuiptrekking zal blijken dan een kantelpunt.”
0 件のコメント:
コメントを投稿