NieuwsDe wereld draait door
Hun droomjob bij De wereld draait door mondde voor veel redacteurs uit in een nachtmerrie door de woede-uitbarstingen van presentator Matthijs van Nieuwkerk. Al is de verontwaardiging nu groot, de signalen waren al langer bekend. Ook bij Belgen die te gast waren in de show.
“Sorry, meneer Van Nieuwkerk.” In november 2019 bracht een geluidstechnicus stamelend die woorden uit. Door een technische fout was tijdens de uitzending van de Nederlandse tv-show De wereld draait door een flard van de repetitie te horen. Van Nieuwkerk stormde na de uitzending naar een ruimte boven de studio en gebood daar in het bijzijn van de redactie een geluidstechnicus op de knieën te gaan zitten en zich te verontschuldigen tegenover “meneer Van Nieuwkerk”.
Het is maar een van de hallucinante anekdotes die de redacteurs van het programma vertelden aan de Volkskrant. Het Nederlandse dagblad sprak met meer dan zeventig voormalige medewerkers. In het artikel geven zij inzicht in de permanente angstcultuur waarin de redactie al die jaren leefde. De kleinste fout kwam de vaak jonge makers op een scheldtirade te staan.
‘Intense job’
Wouter Cajot, die in Antwerpen de boekhandel ’t Stad Leest runt, was drie seizoenen lang lid van het boekenpanel van het programma. Maandelijks besprak dat panel in de show de titels die het meest lezenswaardig werden bevonden. “In die drie seizoenen hadden we telkens een andere redacteur”, zegt Cajot. “Op mij kwam het over als een intense job. Mensen zullen dat niet lang volhouden, dacht ik.”
De wereld draait door was een onmiskenbaar succes. Miljoenen kijkers stemden tussen zeven en acht uur ’s avonds af op het programma. Vijftien jaar lang had Van Nieuwkerk het gesprek van de dag met wetenschappers, kunstenaars en politici. Op het scherm kwam hij over als een gevatte interviewer, die erg charmant kon zijn. Dat was hij volgens Cajot ook in de omgang.
Wanneer het boekenpanel op de redactie vergaderde, kwam de presentator even binnenwippen om iedereen vriendelijk gedag te zeggen. Maar ex-medewerkers getuigen hoe die persoonlijkheid helemaal kon omslaan. “Het was alsof de duivel in hem kroop”, zegt iemand over het hierboven beschreven incident in de Volkskrant.
Cajot was enkel een gast in de show en heeft zulke uitbarstingen nooit gezien. Maar hij kan zich voorstellen dat er enorm veel druk op de redactie stond. “Ik heb ook in repetities gezeten waar ik dat kon voelen. Er waren momenten waarop ik dacht: ‘Oei, het was blijkbaar een moeilijke dag op de redactie.’ Maar het is niet zo dat ik daar mensen roepend en tierend door de gangen heb zien lopen.”
In de Nederlandse media kwamen vroeger al verhalen naar boven over de angstcultuur op de redactievloer. De Nieuwe Revu heeft het in 2010 al over “een dictatorschap van angst”. Toch veranderde er niets. De omroep BNN Vara had weet van wat er zich afspeelde, maar greep niet in. De top wilde het succes van het paradepaardje niet op het spel zetten.
Ondertussen vielen medewerkers uit, kregen ze hun ontslag of zochten ze zelf andere oorden op. Sommigen hebben “PTSS-achtige” klachten overgehouden aan hun tijd bij De wereld draait door. Voor het incident met de geluidsman in 2019 bood Van Nieuwkerk wel daags nadien zijn excuses aan.
Wanneer hij een jaar later ophield met het programma, gaf hij in een interview met de Amsterdamse stadskrant Het Parool - waar hij zelf nog hoofdredacteur is geweest - toe dat hij tegenover zijn redactie over de schreef is gegaan. “Er zijn momenten geweest dat mijn drift het won van de lieve vrede. Daar is weleens iemand zich veel meer dan een hoedje van geschrokken.”
Dat spijt hem, zei Van Nieuwkerk. Toch deed hij het in het interview eerder af als iets dat er gewoon bij hoort als je zo’n sterk programma wil maken. In zijn reactie aan de Volkskrant wijst hij ook uitgebreid op het succes dat de show al die jaren heeft gehad. De omroep BNN VARA tilt er nu zwaar aan dat Van Nieuwkerk zich te weinig bewust lijkt van zijn schuld.
De huidige directie zegt dat ze na het programma een duidelijker beeld kreeg van wat er zich op de redactievloer afspeelde en daarover gesprekken heeft gehad met Van Nieuwkerk. Zijn toekomst bij de omroep lijkt momenteel onzeker.
‘Vulkaan’
Op Twitter scheen Peter Vandermeersch vrijdag al de verdediging op te nemen van Van Nieuwkerk. De voormalige hoofdredacteur van de krant NRC schoof 74 keer aan in De wereld draait door. Ook al zag hij “lang niet alles aan de achterkant”, toch bejubelde hij vooral “de beste tv van de Lage Landen”.
Toen De Standaard hem twee jaar geleden al eens sprak over Van Nieuwkerk en verwees naar zijn spijtbetuiging, zag Vandermeersch er geen graten in. “Hij kan opvliegend zijn, hij kan zijn medewerkers uitschelden. Het zijn allemaal dingen die ik ook doe en die ik hem dus meteen vergeef.”
Van Nieuwkerk maakte destijds de oversteek naar ons land om op VTM Popquiz te presenteren. Die show werd gemaakt door Panenka, het productiehuis van Tom Lenaerts. Die was wel “absoluut verbaasd” door de nieuwe onthullingen. “We hebben een fijne professionele samenwerking gehad”, zegt Lenaerts. “Van enig grensoverschrijdend gedrag heb ik nooit iets gemerkt.”
Vandermeersch, die dit weekend niet bereikbaar was voor commentaar, heeft zich ondertussen op Twitter verontschuldigd. “Mijn bewondering voor het programma liep in de weg van duidelijk menselijke pijn en verdriet. Mijn excuses.”
0 件のコメント:
コメントを投稿