De Vlaamse zanger Will Ferdy (95) is overleden. Hij was bekend van liedjes als "Christine", "Ziede gij mij gere" en "Het schrijverke". In 1970 kwam hij als eerste bekende Vlaming uit de kast, wat van hem een LGBTQIA+-pionier maakte. Toch wilde hij in de eerste plaats om zijn muziek worden herinnerd.
Will Ferdy werd op 9 maart 1927 in Gent geboren als Werner Ferdinande. In het begin van zijn carrière trad hij op als zanger met Charles Trenet als zijn grote voorbeeld, maar hij was ook actief als cabaretier. Een oud-collega raadde hem aan om een artiestennaam te gebruiken. "Kies Will, want je wil het zo graag." En toen zag Will Ferdy - eerst nog Will Ferry - het licht.
Voor zijn carrière trok Ferdy later naar Antwerpen, maar Gent bleef steeds in zijn hart. "Ik ben een Gentse Antwerpenaar", zei hij. Hij is vooral bekend door zijn nummers “Ik hou van jou”, “ Christine”, “Belijdenis”, “De stervende”, “Ziede gij me gere” en “Het Schrijverke”, gebaseerd op het gelijknamige gedicht van Guido Gezelle.
Met "Ziede gij me gere", waarmee hij in 1950 doorbrak, had Ferdy zijn hele leven lang een haat-liefdeverhouding. "Het heeft mijn naam gemaakt, maar met het succes was ik niet tevreden. Ik wou liedjes maken met meer inhoud", vertelde hij daarover. Zelf hield hij meer van zijn minder bekende liedjes. Daarmee doelde hij op liedjes zoals "Het regent in de straten" die volgens hem tot "het betere genre" behoren. Hij vond het niet erg dat hij daarmee minder commercieel succes scoorde omdat hij het gevoel had dat hij trouw bleef aan zichzelf.
Pionier voor de LGBTQ+-gemeenschap
In het najaar van 1970 veroorzaakte Ferdy's coming-out een schokgolf door Vlaanderen. Hij outte hij zich als eerste bekende Vlaming als homoseksueel, eerst op de radio en daarna in het programma "Inspraak". "Het is een andere soort seksualiteit, maar voor mij is er niet het minste verschil wat intensiteit betreft tussen een heterofiele liefde en homofiele liefde. Het kan even dramatisch zijn en even pijnlijk, maar even heerlijk en even mooi. Wat het ook is: homoseksualiteit bestaat, het is er, en men moet ermee leven", klonk de historische coming-out.
Sommige organisatoren meden daarna de openlijk homoseksuele Ferdy. Ooit moest hij zelfs een nacht in de cel doorbrengen toen hij in de val gelokt werd door een undercover politiecommissaris die zich als homoseksueel voordeed.
"Ik heb mijn outing zwaar betaald, niet van het publiek, wel van sommige organisaties. Ook vanwege de VRT, toen nog de BRT. Ik trad regelmatig in de jeugduitzendingen op. Plots liet diezelfde dienst weten dat ze me voorlopig niet meer konden vragen. Maar ik heb er geen seconde spijt van gehad", zei hij later in "Voor de mannen", de Canvas-documentaire waarin Xavier Taveirne praatte met de eerste generaties mannen die zich in Vlaanderen durfden te outen als homo.
Homoseksualiteit bestaat, het is er, en men moet ermee leren leven
Tegen wil en dank wordt Will Ferdy door zijn getuigenis een boegbeeld van de LGBTQ+-gemeenschap (afkorting voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgender personen en queer personen). In 2015 kreeg hij van çavaria, de Vlaamse koepel van LGBTQ+-organisaties, zelfs de Lifetime Achievement Award voor zijn outing en wat hij daarmee voor andere holebi's heeft betekend.
"Ik wilde dat eigenlijk niet zijn. Ik heb me alleen voor mezelf geout", zei Ferdy daarover. Hij vond het soms vervelend dat de interviews vooral over zijn geaardheid gingen. Zo verklaarde hij in "Voor de mannen": "Ik maak geen reclame voor homofilie. Daarvoor moet je ook geen reclame maken. Het is een natuurverschijnsel. Ik hoop dan ook dat mensen mij vooral zullen onthouden door mijn liedjes."
Ik hoop dat mensen mij vooral zullen onthouden voor mijn liedjes
Zijn beroemde liedje "Christine" gaat dan ook over zijn verloren liefde Raf. "Na onze relatie heb ik hem nog twee keer ontmoet. Op een keer was ik bij hem op bezoek en ik dacht dat alles weer goed zou komen. Toen werd op de deur geklopt en kwam iemand binnen. Hij zei: "Dat is nu mijn vriend". Heel pijnlijk", vertelde de zanger.
Later nam de zanger het lied opnieuw op onder de titel "Mijn vriend". In 2004 werd het nummer opgenomen in de Eregalerij voor Vlaamse klassiekers van Radio 2 en Sabam. Toch vond hij het jammer dat ze op de radio alleen maar "Christine" draaien: "Dan lijkt het alsof ik maar een liedje geschreven heb."
Verrassend genoeg was hij zelfs even verloofd met een vrouw, omdat hij dacht dat hij op haar verliefd was. "Bij die eerste tongkus dacht ik, wat heb ik gedaan. Een paar maanden later heb ik het aan haar bekend, maar ze heeft dat goed opgepakt", vertelde de zanger. Ondanks alles bleven ze toch goede vrienden, zelfs tot op haar sterfbed.
Peterke
Ferdy was ook aan de slag als cabaretier en stemacteur. Zijn meest bekende typetje is Peterke. Hij bleef het personage jarenlang volhouden ondanks stemproblemen.
De oudere generatie zal hem waarschijnlijk ook kennen van "'t Koekoeksnest", een radiofeuilleton dat in de jaren 90 op Radio 2 uitgezonden werd. Daarin speelde Ferdy de rol van Mielke Tullekens, de krantenjongen.
"Jezus was een homofiel"
Geloof speelde een belangrijke rol in Ferdy's leven. Als kind wou hij missionaris worden. Volgens hem is het bijzaak dat de Kerk tegen homoseksualiteit is: "Ik heb me nooit zondig gevoeld, als kind wel omdat we toen overdonderd werden met alles wat niet mocht." "Ze stellen zich er meer en meer open voor", zei hij verwijzend naar paus Franciscus.
Hij bad ook veel. "Zonder weesgegroetjes of het Onze Vader af te rammelen. Ik weet wat ik zeg", verklaarde hij zelf. "Geloven is iets aannemen dat je niet ziet. En ik geloof dat er iets machtigs is. Wie of wat God is, dat weet zelfs de paus niet." Zijn geloof was ook een lichtpuntje in donkere tijden. Na een relatiebreuk overwoog hij zelfs zelfmoord, maar zijn geloof heeft hem gered: "Ik zou het nooit gedaan hebben dankzij mijn geloof."
Jezus is mijn voorbeeld
Hij herkende ook veel van zichzelf in Jezus. "Ik ben ervan overtuigd dat Jezus homofiel was. Het staat in de bijbel en de evangelies. Johannes, de leerling die hij liefhad, voor mij is dat een feit. Dat was ook de enige die onder het kruis stond. Het is een gevoel, maar ik ben er zeker van. Dat is mijn overtuiging. Jezus is mijn voorbeeld", verklaarde hij in "Buurman, wat doet u nu?".
"Ik mis het applaus niet, maar de zee wel"
Zijn carrière overspande meer dan 65 jaar, want hij bleef lange tijd optreden. Gemiddeld deed hij als late tachtiger 3 à 5 optredens per maand. Daarvoor maakte hij dikwijls zijn affiches zelf met de computer. "Ik ben nog goed mee met mijn tijd", zei hij toen al lachend in "Villa Vanthilt". Zijn fans zijn samen met hem ouder geworden, maar hij was ook altijd blij met jonge fans: "Ik heb zelfs een 16-jarige fan die met mijn liedjes dweept."
In juni 2014 trad Ferdy na 68 jaar voor de laatste keer op. De zanger is een perfectionist en vreest op hoge leeftijd een karikatuur van zichzelf te worden. Twee maanden na zijn laatste optreden kon hij niet meer zingen. Hij zong zelfs niet meer onder de douche. Tot zijn grote verwondering miste hij het publiek niet, maar de zee wel omdat die altijd al een centrale plek in zijn leven had.
Hij was al een tijdje ziek en werd aan het einde van zijn leven behandeld voor de ziekte van Parkinson. Toch bleef hij zelfstandig wonen in zijn serviceflat op Linkeroever. "Ik ben gelukkig nu. 100 worden moet niet, maar als het kan zonder hulpbehoevend te zijn...waarom niet?"
0 件のコメント:
コメントを投稿