Vanmorgen is in Antwerpen het proces gestart tegen kunstenaar en theatermaker Jan Fabre met de pleidooien van de burgerlijke partijen. Op dit moment pleitten de advocaten van de mogelijke slachtoffers. "Geen seks, geen solo was gewoon realiteit", zei advocate An-Sofie Raes als ze de concrete getuigenissen staaft. Straks zal de arbeidsauditeur zeggen welke straf hij voor Fabre eist.
Jan Fabre is zelf niet aanwezig in de rechtbank. Hij zou pas volgende week komen als de verdediging aan het woord komt. Fabre zou verschillende danseressen van zijn dansgezelschap Troubleyn hebben gepest en vernederd. Hij wordt ook beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag en aanranding. Hij ontkent alle beschuldigingen.
De burgerlijke partijen worden vertegenwoordigd door advocaten Christine Mussche en An-Sofie Raes. Het gaat over 12 mogelijke slachtoffers, die allemaal danseres geweest zijn bij het dansgezelschap van Fabre. Acht van de mogelijke slachtoffers zijn aanwezig. Zij getuigen niet zelf, maar laten advocates An-Sofie Raes en Christine Mussche hun persoonlijke verhaal vertellen.
Intieme fotoshoot
In de voormiddag, en nu ook nog in de namiddag, gaan de advocates in op de concrete getuigenissen. Een van de voormalige medewerksters had het in haar verklaring onder meer over een intieme fotoshoot "zonder voorafgaand overleg over de inhoud en zonder aanwezige vertrouwenspersoon", waarbij Fabre seksueel contact zou hebben gezocht.
"Op een bepaald moment begon hij aardbeien in mijn vagina te stoppen", las Raes de verklaring voor. Wat later zou de danseres als "beloning" een solo in een stuk aangeboden hebben gekregen, die dan zou worden besproken op de hotelkamer van Fabre.
Ze had het gevoel dat ze haar baan zou verliezen als ze nee zei.
"Het eerste wat hij deed was proberen zijn tong in mijn mond te steken", klinkt het. "Hij liet begrijpen dat dat de deal was en dat ik moest nadenken of ik meer wou." Fabre zou na een eerste weigering in de periode nadien "herhaaldelijk blijven aandringen" zijn, waarna de danseres uiteindelijk zou hebben toegegeven.
"De solo werd een succes en maakte haar beroemd, maar de tol voor haar psychisch welzijn was enorm", zegt Raes. Fabre zou de danseres vervolgens "als zijn eigendom" hebben behandeld, "en ze had het gevoel dat ze haar baan zou verliezen als ze nee zei". Ze zou er onder meer een depressie en burn-out aan overgehouden hebben.
Bijten
Nog verschillende andere voormalige danseressen bij Troubleyn hebben verklaard dat de theatermaker hoofdrollen expliciet linkte aan seksuele avances. "Hij zei: ik moet seks met je hebben om een solo te kunnen maken", las advocate An-Sofie Raes voor. "Volgens Fabre omdat het onderwerp van de solo pornografisch was."
Hij zei dat we gingen doen alsof we seks zouden hebben
Een andere getuige verklaart: "Zo was er een scène waarbij medespelers me moesten bijten. Jan vond mijn geschreeuw niet realistisch genoeg en vroeg hen om me écht te bijten. Toen ik aangaf dat ik mijn stem moest sparen voor een volgende productie werd dat niet gerespecteerd, integendeel."
Wie wel toezegde op de seksuele avances, zou dat soms slechts gedaan hebben na manipulatief gedrag van Fabre. "Hij zei dat we gingen doen alsof we seks zouden hebben", klinkt het onder meer. "Maar toen hij begon te filmen, begon hij echt seks met me te hebben."
Machtspositie
Het openingspleidooi van Christine Mussche ging onder meer over de machtspositie die Jan Fabre had. Volgens Mussche besliste hij alles, niet alleen op artistiek maar ook op zakelijk vlak. "De raad van bestuur heeft letterlijk geconcludeerd dat de macht van Fabre als absoluut werd ervaren. De rol van de werkgever, de raad van bestuur, was onvoldoende gekend bij de werknemers én werd onvoldoende gerespecteerd door Fabre zelf."
Oudere medewerkers zegden volgens de burgerlijke partijen ook steevast aan jongeren die bij Troubleyn wilden komen dat "een seksuele relatie met Fabre erbij hoorde". "Seksuele opmerkingen, koosnaampjes, beledigingen, privileges voor uitverkorenen en bijna altijd seksuele avances. Er is onmiskenbaar een patroon te zien. Velen zijn er ook niet op ingegaan, maar leden daardoor vaak carrièreschade."
De vermoedelijke slachtoffers willen volgens Mussche "Fabre niet van zijn troon stoten", maar vragen slechts "dat hij zijn fouten erkent" en "dat het niet meer gebeurt bij de volgende jonge danseressen".
Kwetsbare sector
Mussche legde ook uit hoe de zaak aan het rollen kwam in 2018, nadat Jan Fabre volgens de vermoedelijke slachtoffers "op zijn minst ongelukkig" had gereageerd op de resultaten van een onderzoek naar #MeToo-gevallen in de culturele en mediasector. Fabre verklaarde destijds dat er in zijn gezelschap in veertig jaar tijd geen dergelijke problemen waren.
Uit het onderzoek in kwestie, van de Universiteit Gent, bleek dat de culturele en mediasector extra kwetsbaar zijn voor grensoverschrijdend gedrag vanwege onder meer de competitieve sfeer, het belang van informele contacten en van fysieke verschijning, het bestaan van machtsrelaties en de impact van charismatische (leiders)figuren.
Grijze zone
Binnen die sector is dans bovendien nog eens extra kwetsbaar. "Er is nog meer een grijze zone tussen wat gepast en ongepast is, de grenzen zijn er moeilijker te zien", stelt Mussche. "Maar in deze zaak is het niet moeilijk, vanwege het groot aantal feiten en de graad van ernst."
Mussche stelt dat het ook niet evident was of is om meldingen van grensoverschrijdend gedrag te doen binnen de sector. "Slachtoffers verdringen of ontkennen de feiten vaak", zegt ze. "Er is een grote angst voor vergelding omdat feiten moeilijk fysiek te bewijzen vallen en leidinggevenden makkelijk tot vergelding kunnen overgaan. De selectieprocedures voor rollen zijn er heel informeel, er is vooral tijdelijk en freelance werk, enzovoort. De angst voor carrièrebeschadiging is reëel."
0 件のコメント:
コメントを投稿