De dood van de Canadese acteur Matthew Perry laat weinig mensen onberoerd. Waarom raakt het verlies van de acteur zovelen, ook als ze hem nooit persoonlijk hebben gekend? "Je mag niet onderschatten wat voor rol Matthew Perry heeft gehad", zegt docent sociale psychologie Griet Van Vaerenbergh (Thomas More Hogeschool).
"Matthew Perry was mijn vriend wanneer ik me alleen voelde." "Matthew Perry bracht miljoenen mensen aan het lachen in donkere tijden." "We zijn allemaal een vriend verloren."
Op sociale media regent het steunbetuigingen, herinneringen en rouwberichten na het overlijden van Matthew Perry. De Canadese acteur, vooral bekend als Chandler Bing in de populaire serie "Friends", heeft duidelijk een blijvende indruk nagelaten. Ook bij mensen die hem eigenlijk helemaal niet persoonlijk kennen.
En dat is heel normaal en oké, zegt Griet Van Vaerenbergh, docent sociale psychologie (Thomas More Hogeschool). "We worden wel vaker diep geraakt wanneer een bekende persoon sterft. Denk maar aan Martine Tanghe, Tina Turner of Luc De Vos."
Parasociale relatie
Die gevoelens van rouw en verdriet hebben verschillende redenen. "In de sociale psychologie spreken we van parasociale relaties. Dat zijn eenzijdige relaties die we aangaan met mensen die we niet persoonlijk kennen. Die relaties spelen zich af in ons hoofd. Zeker in deze tijden van sociale media kan je een gevoel krijgen van verbinding."
Volgens Van Vaerenbergh is dat in het geval van Matthew Perry nog meer dan bij andere bekendheden. "De cast van "Friends" kwam jarenlang onze woonkamer binnen. En nu kan je alle afleveringen herbekijken op Netflix, zoveel je wilt."
"De zes vrienden gaven ons het gevoel ergens bij te horen. Ze toonden ons hoe cruciaal vriendschap is. Hoe belangrijk diepgaande gesprekken en plezier zijn. Zo krijg je het idee dat je een relatie opbouwt met hen. Al zal dat nog meer met Perry geweest zijn omdat Chandler zo aimabel en grappig is."
Matthew Perry kon onze positieve emoties stimuleren, daarom lieten we hem graag binnen in onze woonkamer.
Dat brengt ons meteen bij het volgende aspect van de massale rouwgevoelens. "Onze hersenen zijn zo geprogrammeerd dat we vooral slecht nieuws onthouden. Zo zien we sneller wat een bedreiging is. Matthew Perry kon dat ongelooflijk goed compenseren. Hij kon onze positieve emoties stimuleren. Daarom lieten we hem graag binnen in onze woonkamer. Je mag niet onderschatten wat voor rol zo'n persoon heeft."
Nostalgie
Een heel ander aspect dat Van Vaerenbergh belicht, is de confrontatie met onszelf. Ze legt uit dat fans die opgegroeid zijn met "Friends" op een manier een stukje hebben verloren van zichzelf nu Perry is overleden.
"Je vindt het dus niet alleen erg dat iemand - zeker zo jong - sterft, je vindt het ook erg voor jezelf. Een deel van je jeugd is weg en komt niet meer terug. Je rouwt dus ook om een nostalgisch tijdperk."
Daarnaast kom je door zo'n verlies zelf ook in aanraking met de dood. "Het is illusie, maar we hebben vaak het gevoel dat bekende mensen eeuwig zullen leven. Dat geeft ons een gevoel van eindeloosheid. Als zij dan sterven, worden we stevig geconfronteerd met de eindigheid van het leven. Wat natuurlijk wel mooi is, is dat Perry iets oneindigs achterlaat dat we kunnen meedragen, ook al is hij er zelf niet meer."
Kwetsbaarheid creëert connectie
Perry is doorheen zijn leven, en zeker de laatste jaren, heel open geweest over zijn alcohol- en drugsverslaving en gezondheidsproblemen. Vorig jaar bracht hij nog een openhartige biografie uit. Ook dat heeft ons volgens Van Vaerenbergh dichter bij Perry gebracht.
"We denken vaak dat bekendheden alles hebben. Het is heel mooi dat we een authentieke kant van Perry hebben kunnen zien. Zo'n openhartigheid doorprikt de illusie van perfectie. Hij is ook maar een mens, en we weten dat."
"Mensen die kwetsbaar durven zijn, creëren verbondenheid. En dat is wat Perry heeft gedaan. Hij heeft pijnlijk stukken van zichzelf blootgelegd. Daarom voelen veel mensen zich gelijkwaardig met hem."
Mensen gunden hem na al zijn inspanningen nog een lang en gezond leven
Tegelijkertijd wordt na een beetje scrollen op sociale media snel duidelijk dat mensen Perry een beter einde gunnen door wat hij allemaal heeft meegemaakt. "In de psychologie heet dat de just world fallacy. We gaan ervan uit dat alles rechtvaardig gebeurt. Dat we krijgen wat we verdienen."
"Perry heeft stevige inspanning geleverd om zijn leven op het goede spoor te krijgen. Mensen gunnen hem dus nog een gelukkig, lang en gezond leven. Want dat is wat het rechtvaardigste zou zijn. Helaas is het leven niet altijd rechtvaardig."
0 件のコメント:
コメントを投稿